Chuyện lão Chài ở cầu Đò Bè

Tôi không biết tên lão Chài, sở dĩ tôi gọi lão với cái tên đó vì lão làm nghề chài lưới. Hồi tôi bắt đầu đi học trường chuyên Hải Nhân trên phố huyện, ngày nào cũng đi qua cái cầu đầu xã, tên là cầu Đò Bè nhưng thường bị gọi chệch thành cầu Đầu Bè. Cái cầu này giúp xã tôi không bị biến thành ốc đảo.

Từ trên cầu nhìn xuống, thấy lúc nào lão cũng ngâm mình dưới nước, hết kéo lưới lại đứng giữa sông câu cá. Dạo đó người ta chưa phá cái đê cuối xã, vì vậy mà sông còn là sông nước ngọt, chưa bị tàu bè ngoài biển chạy vào nên chưa bị ô nhiễm, cá nhiều lắm. Cả khúc sông có mỗi mình lão Chài hành nghề, thành ra lúc nào nhìn trên cầu xuống cũng thấy một mình lão ở tít đàng xa, trông bé tí như con châu chấu giữa dòng sông.

Bà bán cá ở chợ Hàng Hòe gần cầu nói rằng lão đi đánh cá không bao giờ mặc quần áo, vì vướng, vì cả dòng sông có một mình lão, và vì mỗi lần lên bờ mọi người nhìn từ xa cũng không phân biệt được lão mặc quần hay không. Hàng ngày, lão cứ nồng nỗng như thế xuống sông kéo lưới. Những lúc lão đánh cá ở gần bờ, cứ vừa đi vừa lúc lắc con cu, tè cũng không thèm đứng lại mà cứ thế vẽ rồng vẽ rắn cho đỡ mất việc. Nhiều hôm lão kéo lưới, nước đục nên có con cá đói nhìn nhầm xông vào cắn cả con chim già của lão, cắn rồi lại phải nhả ra vì dai quá?! Những lúc như thế lão cũng không thèm bận tâm, hoặc là bị cắn nhiều lần nên không thèm chấp nữa.

Chuyện lão Chài cởi truồng đánh cá làm tôi rất tò mò, nhiều hôm đi học về tôi cứ đứng trên cầu chăm chú chờ lão lên bờ để xác minh có đúng như lời bà bán cá nói không. Chưa hôm nào tôi bắt được quả tang lão cởi truồng, đơn giản vì tôi chưa từng thấy lão lên bờ bao giờ.

Thế nên tôi càng tò mò, có lần tôi đem chuyện này hỏi thầy Phụ, nhà ngay ở chân cầu. Tôi chưa từng được học thầy, nhưng thầy dạy trường tôi hồi tôi còn học ở xã, có hôm chúng tôi đi học ngang qua thấy thầy cầm đòn gánh, vợ thầy cầm cái chày, cô và thầy đuổi nhau chạy vòng quanh ao, hễ chạy thì cùng chạy hễ đứng thì cùng đứng thành ra chúng tôi không biết ai đuổi ai, cả bọn đứng lại hò: "Cô ơi cố lên...", thầy ngượng chạy sang ao bên kia đứng nhìn, cô cũng đi nhanh ra bờ sông.

Thầy bảo, làm gì có chuyện lão Chài cởi truồng đánh cá, nhà thầy ở đấy nhiều hôm trời tối thầy ra hút thuốc lào, nói chuyện sông nước với lão. Thấy lão cũng là người bình thường như bao người khác, chỉ có là lão Chài không thích mặc áo lúc đánh cá mà thôi.

Rốt cuộc đến giờ tôi vẫn chưa hiểu tại sao bà bán cá cứ bô bô khẳng định lão Chài cởi truồng đánh cá. Nhưng sau này tôi coi chuyện lão Chài là bài học rất quý từ khi chập chững viết báo. Nếu tìm hiểu không đến đầu đến đũa, tôi có thể biến hóa một người bình thường thành ông vua sông nước mặc bộ đồ tàng hình ấy chứ!

Jap Tiên Sinh