Làng Văn Lang thuộc xã Văn Lương (Tam Nông, Phú Thọ) với tục nói khoác nhưng cũng là nơi xuất thân của nhiều nghệ sĩ, kịch bản hài nổi tiếng. Là làng nói khoác truyền thống, Văn Lang có một đặc trưng là ai cũng biết nói khoác, người người nhà nhà đều giỏi nói khoác. Họ nói khoác đến nỗi, người trong gia đình mất, nhờ xã thông báo tin buồn trên đài truyền thanh mà người làng khác không ai tin.
Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Khắc Xương khẳng định, làng Văn Lang thuộc xã Văn Lương là một ngôi làng cổ. Cùng với làng Văn Lang tại Hạ Hòa là hai ngôi làng lấy tên nước Văn Lang đặt tên cho chính ngôi làng của mình. Kết cấu làng Văn Lang tại Văn Lương và Hạ Hòa đều là "nhất xã - nhị thôn", tức là một xã chỉ có hai làng. Xã Văn Lương gồm hai thôn chính là Vũ Lang và Phú Hữu. Văn Lang là trung tâm của tổng Văn Lang xưa, gồm 9 làng gộp lại. Những ngôi làng này theo thời gian đã biến đổi nhưng giọng nói cổ còn lại đã chứng minh là ngôi làng thời Hùng Vương.
Theo ông Hán Công Bình, Trưởng ban Văn hóa xã cho biết: "Trong làng còn nhiều người hay dùng các từ cổ. Ví như từ "nói phét" tức là nói vui, chứ không phải là nói không thành có. Ngôn ngữ hàng ngày cũng có các từ: Nhà bay (nhà mày), nhà khoa (nhà tao), ở đê (ở đây), ở đé (ở kia)...". Vùng đất này từng là nơi ở của người Mường bi. Di chỉ còn lại của làng là một khu trại lính, ao quan và rừng cấm của nhà vua. Trên ngọn đồi cao còn có một hồ nước có hình bàn chân người khổng lồ không bao giờ cạn nước.
Nhiều người khẳng định, người làng Văn Lang đi đến đâu là nơi đó mất ngủ vì những câu chuyện tếu táo cười đau cả ruột. Tuy nhiên, nói khoác cũng phải có hội, tức là ít nhất 3 - 4 người kể cho nhau nghe. Họ sáng tạo một câu chuyện có thật theo hướng hư cấu, hoặc nói tránh để người khác không thể nghĩ tới nguyên nhân.
Lão Đồng Nát |
